Sứa biển có khả năng chích người bằng các tua dài chứa chất độc. Ngay cả khi những cái tua đã bị tiện đứt, chúng cũng có thể gây ra những vết thương trầm trọng cho người. Chỗ bị sứa biển chích thường sưng đỏ, có cảm giác nóng xung quanh. Trường hợp nhẹ không đáng ngại nhưng nếu nặng sẽ có những triệu chứng nhức đầu, co thắt cơ bắp... như đã kể trên. Các biểu hiện này nếu kéo dài không thuyên giảm thì cần đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu.

Khi bị sứa biển chích, cần làm ngay những việc sau:

- Dội ngay nước biển vào chỗ chích, không dùng nước ngọt vì nước ngọt sẽ kích thích những tế bào chứa gai nhọn truyền độc.

- Dùng bàn tay, đã được quấn khăn, chà xát để lấy hết gai sứa ra.

- Trung hoà các tế bào chứa gai nhọn nhằm làm giảm đau bằng cách dùng rượu (bất kỳ loại rượu nào có sẵn, nhưng rượu trắng là tốt nhất) hoặc dùng dấm dội lên vùng bị thương.

- Chườm đá lên vùng bị thương nhằm làm giảm đau, bớt sưng tấy và ngăn không cho nọc độc lan ra.

- Tại chỗ bị chích có thể dùng một loại histamin bôi hoặc kem hydrocortison nhằm làm giảm ngứa, giảm sưng.

- Nếu còn đau nhức, có thể uống aspirin.

Để chủ động xử lý khi bị sứa biển chích, những người đi tắm biển nên mang theo một số thuốc như thuốc làm giảm ngứa, giảm sưng, thuốc kháng sinh, thuốc trợ tim, thuốc chữa tiêu chảy và một chai dấm.

BS Thuận Minh, KH&ĐS

Sứa biển là động vật không có xương sống, sống ở biển hay những nơi nước mặn. Khi vồ mồi, chúng sử dụng cả chân và râu túm lấy mồi, đồng thời tiết ra độc tố làm cho con vật chết ngay. Nếu sữa vồ phải người hoặc vô tình chạm phải, con người sẽ bị dị ứng.

Ở thể tối cấp, tai biến xảy ra tức thì sau khi độc tố của sứa biển xâm nhập vào máu nạn nhân. Nạn nhân nôn nao, nhức đầu, tức ngực, tím tái, vã mồ hôi, khó thở nhanh, buồn nôn, nôn khan, đau bụng và tiêu lỏng nhiều lần, mạch nhanh, nhỏ, huyết áp tụt. Nạn nhân đi vào trạng thái lơ mơ, nhiều khi co giật, có thể hôn mê; cần đưa ngay vào bệnh viện để chống sốc phản vệ.

Ở thể cấp hay bán cấp, sau chừng 15 phút chạm phải sữa, nạn nhân ngứa ở bàn tay, bàn chân, trên da nổi ban đỏ từng vùng, nổi mày đay toàn thân, phù Quineke ở mắt, môi, mặt, thanh quản nên ngạt thở, mạch nhanh, yếu. Tim đập nhanh đều, huyết áp hạ thấp, ho khan, khó thở khò khè. Thanh quản phù gây khó thở. Nạn nhân buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, chảy nước mắt, chảy nước mũi, vã mồ hôi. Đây là biểu hiện sốc phản vệ, cần đưa ngay vào bệnh viện chống sốc.

Ở thể nhẹ, nạn nhân chỉ có phản ứng ngoài da, tại chỗ nổi rát, mẩn đỏ và ngứa nhiều. Toàn thân chỉ cảm thấy khó chịu, không nên quá lo lắng.

Về điều trị, bệnh nhân dị ứng sữa biển thể tối cấp, cấp và bán cấp cần đến ngay bệnh viện để hồi sức, chống sốc. Với thể nhẹ, dùng thuốc kháng histamin, canxi, vitamin C trong 10 ngày. Nếu nạn nhân bị ngứa nhiều, có thể dùng sirô phenergan hoặc dimedrol. Tại chỗ tổn thương, cần rửa sạch bằng nước ôxy già, không băng kín.

BS. Hoàng Anh, Sức Khỏe & Đời Sống